Wat zijn de mogelijke behandelingen voor prostaatkanker?
- • De prostaat kan verwijderd worden door middel van een operatie. Dit heet een radicale prostatotectomie.
- • Inwendige bestraling (brachytherapie).
- • Uitwendige bestraling.
- • Behandeling met hormonen.
Radicale prostatectomie
Het verwijderen van de prostaat heeft alleen zin als er geen uitzaaiingen zijn. De hele prostaat wordt verwijderd samen met de zaadblaasjes. Dit betekent dat de patiënt na de operatie onvruchtbaar zal zijn. Dat is waarschijnlijk het minste probleem, omdat de meeste oudere mannen geen kinderwens meer zullen hebben. Bovendien kan er altijd uit voorzorg sperma ingevroren worden voor de operatie. De chirurg zal zijn best doen om de zenuwen en bloedvaten die nodig zijn om een erectie te krijgen, ongemoeid te laten. Hoe goed dat lukt, hangt ervan af hoe groot de tumor is.
Er zijn twee manieren om de prostaat te verwijderen.
De eerste mogelijkheid is een open prostatectomie waarbij er een incisie wordt gemaakt in de buik of in het achterwerk.
De andere methode is een laparoscopie, een kijkoperatie. Hierbij worden buisjes in de onderbuik gebracht waardoor camera’s en instrumenten naar binnen geschoven kunnen worden. Hierbij wordt soms ook een operatierobot gebruikt. (voor meer informatie, zie onze nieuwsbrief wel of niet opereren? van november 2012).
Inwendige bestraling
Bij brachytherapie worden via holle naalden radioactieve ‘zaadjes’ in de prostaat ingebracht. Deze bevatten Jodium-125. Dat heeft een halfwaardetijd van zestig dagen. Dat wil zeggen dat na zestig dagen de radio-activiteit met de helft is afgenomen. Een andere mogelijkheid is dat er met naalden een stralingsbron in de prostaat wordt ingebracht die na enkele dagen weer verwijderd wordt.
De bedoeling is uiteraard dat de straling de kankercellen vernietigt. Door precieze positionering probeert men zoveel mogelijk te voorkomen dat gezonde cellen beschadigd raken. (voor meer informatie zie onze nieuwsbrief wat is inwendige bestraling van maart 2013)
Uitwendige bestraling
Bij uitwendige bestraling, het woord zegt het al, komt de straling van buitenaf.
Op 19 oktober 2015 stond er een artikel in Trouw waarin verteld werd dat er tegenwoordig volgens de nieuwste inzichten bij prostaatkanker minder keren bestraling kan worden gegeven, 19 keer in plaats van 39 keer, maar wel in hogere doses.
Dit betekent beduidend minder bezoeken aan het ziekenhuis, wat toch een belasting is voor de patiënt.
Het ziekenhuis kan natuurlijk ook meer patiënten inboeken voor hetzelfde apparaat. Er worden in Canada zelfs al proeven gedaan met twaalf of zelfs vijf keer bestralen. Bestraling wordt vooral toegepast bij oudere mannen voor wie een operatie te belastend is, en wanneer de tumor buiten de prostaat gegroeid is en een prostatectomie dus niet meer zinvol is.
Behandeling met hormonen
Hormonen worden als aanvullende therapie bij bestraling gebruikt, of om het leven te verlengen. Hormonen op zich kunnen prostaatkanker niet genezen.
Tumoren in de prostaat groeien onder invloed van het mannelijke geslachtshormoon testosteron. Door de productie van testosteron te verlagen, wordt de groei van de tumor vertraagd. Medicijnen die LHRH-analogen en LHRH-antagonisten heten, verlagen de productie van testosteron sterk.
Het zijn dus eigenlijk anti-hormonen. Deze middelen worden om de paar maanden via een injectie toegediend. Dit wordt een chemische castratie genoemd. Ook een operatieve castratie is een mogelijkheid. Hierbij wordt het weefsel waar testosteron geproduceerd wordt, uit de zaadballen verwijderd. Beide soorten castratie hebben uiteraard veel bijwerkingen, zoals opvliegers, het opzwellen van de borsten, en op langere termijn vermoeidheid, botontkalking en stemmingsveranderingen. De invloed op het seksleven laat zich raden.